Kartka z kalendarza

1364 – z fundacji króla Kazimierza Wielkiego w Krakowie powołano Akademię Krakowską, najstarszą polską uczelnię, przemianowaną w 1817 r. na Uniwersytet Jagielloński.

1926 – demonstracja wojsk wiernych Piłsudskiemu przeciwko rządowi Wincentego Witosa i początek walk z wojskami rządowymi (przewrót majowy). W wyniku zwycięstwa piłsudczyków rząd i Prezydent RP Stanisław Wojciechowski podali się 14 maja do dymisji.

1935 – o godz. 20:45 w Pokoju Narożnym w Belwederze zmarł Marszałek Polski Józef Piłsudski (ur. 5 grudnia 1867 r.). W specjalnym orędziu Prezydent RP prof. Ignacy Mościcki stwierdzał, że odszedł największy na przestrzeni naszej historii człowiek… Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek.

1936 – zgodnie z testamentem Marszałka Piłsudskiego, na wileńskiej Rossie, w kwaterze wojskowej z wojny polsko-bolszewickiej, pochowano sprowadzone z Sugint na Litwie prochy Marii z Billewiczów Piłsudskiej – matki Marszałka oraz jego serce.

1970 – w Londynie zmarł gen. Władysław Anders (ur. 11 sierpnia 1892 r.), oficer armii  rosyjskiej i Pierwszego Korpusu Polskiego na Wschodzie, kawalerzysta (m.in. dowódca Kresowej i Nowogródzkiej Brygady Kawalerii), bohaterski dowódca w wojnie obronnej 1939 r., więzień NKWD, dowódca Armii Polskiej w ZSRS (1941-42), Armii Polskiej na Wschodzie (1942-43) i II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych (1943-46), jeden z najwybitniejszych dowódców w  II wojnie światowej i czołowy działacz polskiej emigracji niepodległościowej po wojnie, pochowany wśród swoich żołnierzy na cmentarzu wojennym na Monte Cassino. 

Kartka z kalendarza

1831 – zwycięstwo wojsk powstańczych dowodzonych przez gen. Jana Umińskiego nad wojskami rosyjskimi feldmarszałka Iwana Dybicza w bitwie pod Jędrzejowem na Mazowszu.

1911 – we Lwowie Józef Piłsudski wygłosił odczyt dla członków Związku Strzeleckiego pt. Kryzys bojów, poświęcony analizie wojen burskich i wojny rosyjsko-japońskiej, stwierdzając m.in. W kryzysach, boju zwycięstwo dokonywa się w tajnikach duszy ludzkiej. Szala zwycięstwa rozstrzyga się w sercu, woli, charakterze i umiejętności trwania u człowieka. W kryzysie, technika ustępuje miejsca charakterowi.

1981 – na Pl. Świętego Piotra w Rzymie Turek Ali Agca dokonał nieudanego zamachu na życie Ojca św. Jana Pawła II.

Kartka z kalendarza

1901 – Józef Piłsudski uciekł z niewoli rosyjskiej, wydostając się ze Szpitala św. Mikołaja w Petersburgu, gdzie był przewieziony z X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej.

1983 – w Warszawie zmarł skatowany dwa dni wcześniej przez milicjantów maturzysta Grzegorz Przemyk, syn działaczki opozycyjnej i poetki Barbary Sadowskiej. W śledztwie milicjantów uniewinniono, a winą obarczono załogę karetki niosącą pomoc pobitemu. Pogrzeb Grzegorza Przemyka na Powązkach, w którym uczestniczyło kilkadziesiąt tysięcy ludzi, przerodził się w wielką manifestacją antykomunistyczną.

Kartka z kalendarza

1863 – w paryskim Hotelu Lambert utworzono Agencję Główną Rządu Narodowego, mającą kierować akcją dyplomatyczną Powstania Styczniowego.

1901 – rozpoczął się strajk polskich dzieci we Wrześni, które zaprotestowały wobec polityki germanizacyjnej władz pruskich (polegała ona m.in. na zakazie używania w szkole języka polskiego i likwidacji nauczania religii w języku ojczystym). 

Kartka z kalendarza

1915 – I Brygada Legionów Polskich stoczyła trwającą do 22 maja bitwę pod Konarami i Kozinkiem. W walkach z rosyjską 3. Dywizją Grenadierów poległo blisko 700 legionistów, co stanowiło ponad 12% stanu osobowego Brygady. 

Kartka z kalendarza

1918 – w Paryżu zginął tragicznie w nurtach Sekwany Bronisław Piłsudski (ur. 2 listopada 1866 r.), starszy brat Marszałka Piłsudskiego, jeden z najwybitniejszych etnografów światowej sławy, badacz kultury ludu Ajnów.

1935 – w Warszawie w Katedrze św. Jana i na Polu Mokotowskim odbyły się uroczystości pogrzebowe Marszałka Józefa Piłsudskiego. 

Kartka z kalendarza

1920 – w Wadowicach w rodzinie oficera Wojska Polskiego por. Karola Wojtyły i Emilii z Kaczorowskich, urodził się Karol Józef Wojtyła (od 16 października 1978 r. Ojciec św. Jan Paweł II, kanonizowany 27 kwietnia 2014 r.). Podczas pielgrzymki w 1999 r. Jan Paweł II, modląc się na cmentarzu wojennym w Radzyminie powiedział m.in.: Wiecie, że urodziłem się w maju 1920 roku, gdy bolszewicy szli na Warszawę… Dlatego noszę w sobie od urodzenia wielki dług w stosunku do tych, którzy wówczas podjęli walkę z najeźdźcą i zwyciężyli, płacąc za to życiem.

1944 – żołnierze II Korpusu PSZ pod dowództwem gen. Władysława Andersa, po tygodniowych walkach z doborowymi oddziałami niemieckimi, zdobyli Linię Gustawa i klasztor na Monte Cassino, otwierając tym samym aliantom drogę na Rzym. W czasie walk zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych.

1977 – na Jasnej Górze z inicjatywy Ojca Eustachego Rakoczego została poświęcona przez Prymasa Polski Stefana kard. Wyszyńskiego kopia Cudownego Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej w Płaszczu Hetmańskim, na który złożyły się podarowane jako wota przez weteranów walk o niepodległość odznaki wszystkich formacji wojskowych z dwóch wojen światowych.